صلح؛ حلقه گمشده

به باور محققان، هیچ جامعه‌ای کاملاً جنگ‌طلب یا کاملاً صلح‌جو نیست، بلکه جوامع آمیزه‌ای از صلح و جنگ را در خود دارند. اما معمولاً مشاهدۀ صلح‌جویی در آن‌ها بسیار دشوارتر از جلوه‌های جنگجویی است. حلقۀ گمشده در حافظۀ تاریخی ما انسان‌ها، رخدادهایِ عادی و تصاویر مربوط به اعمال مشترک روزانه‌ای است که بقای انسان‌ها را تا به امروز تضمین کرده‌اند؛ اما این رخدادها به‌ندرت در تاریخ مکتوبِ کشورها دیده می‌شوند و بخش مَدنیِ تاریخ همواره مغلوب بخشِ جنگی و نظامی آن بوده است. چنین تصویر ناقصی از تاریخ نسل‌به‌نسل درون ما ریشه کرده و ذهنیت‌های تک‌ساحتی و راهکارهای تک‌شیوه‌ای در برخورد با دیگران را در ما تقویت کرده است؛ به‌گونه‌ای که عموماً در چهارچوب گفتمان برد- باخت رقابت‌هایمان را تنظیم می‌کنیم و از مزایای بلندمدت گفتمان برد- برد برای جامعۀ انسانی غافلیم. بر این اساس، اندیشیدن به صلح و واکاوی ابعاد، زمینه‌ها و راه‌های دستیابی به آن به اندازۀ هوایی که تنفس می‌کنیم، حیاتی به نظر می‌رسد. رشد فزایندۀ جوامع «در معرض خطر» اقتضا می‌کند موضوع صلح به‌عنوان یک نیاز پژوهشی و آموزشی مطرح شده و ابعاد آن در حوزه‌هایی چون فلسفه، روان‌شناسی، حقوق، جامعه‌شناسی، علوم تربیتی و مدیریت مورد توجه قرار گیرد. با چنین نگاهی کتاب حاضر ضمن تمرکز بر ابعاد اجتماعی فرهنگی صلح، سعی کرده است با گام‌هایی لرزان، اما رو به آینده زمینه را برای طرح درسی در زمینه‌ی جامعه‌شناسی صلح فراهم آورد.